1
استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.
2
استادیار دانشکده کشاورزی داراب
چکیده
اکثر بیماری‌های گیاهی توسط قارچ‌ها ایجاد می‌شود که برخی از آنها تولیدکننده سموم خطرناک هستند و سلامت انسان و دام را تحت تأثیر قرار می‌دهند. مدیریت این بیماری‌ها با رو‌ش‌های زراعی مثل بهداشت زراعی و رعایت تناوب چندان مورد قبول کشاورزان نمی‌باشد و اکثراً از قارچ‌کش‌های شیمیایی استفاده می‌کنند. اما کاربرد این سموم سبب تجمع باقیمانده‌های سمی، آلودگی محیطی و آب‌های زیر زمینی و ایجاد مقاومت به عوامل قارچی می‌شود. در این راستا استفاده از ترکیبات طبیعی یا ترکیب آنها با قارچ‌کش‌های تجاری به منظور افزایش کارایی قارچ‌کش‌های تجاری مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه اثر روغن گیاهان پونه، شمعدانی و درمنه در شرایط آزمایشگاهی بر روی رشد چهار گونه Fusarium graminearum، F. sporotrichioides ، F. langsethiae وBlumeria graminis ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که هر سه گونه فوزاریوم در غلظت مساوی یا بالاتر از 0125/0 درصد به روغن پونه و در غلظت مساوی یا بالاتر از 025/0 درصد به روغن شمعدانی حساس بودند. توقف کامل رشد میسلیوم، بسته به گونه قارچ و غلظت روغن متفاوت بود. ارزیابی اثر روغن درمنه تغییر در شکل ریسه و تعداد کنیدیوم Blumeria graminis را نشان داد. کاربرد ترکیبی قارچ‌کش شیمیایی فولیکور (5/9 میلی‌گرم بر لیتر) و ترکیب طبیعی روغن درخت چای (1/0 درصد) منجر به 32 درصد بازدارندگی از رشد ریسهFusarium graminearum گردید. با توجه به نتایج مثبت حاصل از این مطالعه، بررسی فعالیت ضد‌قارچی روغن‌های مذکور در شرایط گلخانه و مزرعه توصیه می‌گردد.
)